Zoektocht naar Jan Teunisz Kwak – Soldaat

by Comments are off

Na het overlijden van zijn ouders wordt Jan besteed door de Kerk bij de Kleermaker. Hij loopt op 18 jarige leeftijd weg en gaat in het leger. Hierover wordt in de vergadering van de Kerkeraed op 2 oktober 1772 het volgende geschreven:

Is geresolveert, om, naedien Jan Teunisz Kwak, besteed in den Ouden hoorn bij Dirk Aart van zijn baas zijnde weggelopen & soldaat geworden te Hellevoetsluis onder de schotte in junij 1772, deze weigerde zijn goed te laeren volgend & aen de Diakonnie ter handt te stellen eissende vooraf vergoeding van de schaede die hij door het wegloopen van den jongen leed. den zelven niet alleen die eisch te ontzeggen, ter oorzaake dat hij ook veel reede gegeven hadt aen die jongen tot zijn wegloopen, gelijk bij onderzoek bevonden was, maerken geregtelijk tot restitutie van die goederen te voorzaken ‘t welk de Predikant op zigh nam uit te voeren.

Het was tot vandaag onduidelijk wat er met onder de Schotte werd bedoeld. Waren er Schotten in de Nederlanden? Inmiddels is duidelijk dat dit inderdaad het geval is. In mijn zoektocht naar een huwelijk van Jan in Brielle kwam ik het volgende tegen:

 

Het gaat hier niet zo zeer om de persoon als wel om de vermelding dat deze persoon Luitenant is in het eerste Battalion van ’t regiment Schotten van den Generaal Major Gordon in het garnizoen van Brielle d.d. 1772.  Als we verder bladeren in het huwelijksboek van Brielle 1772-1773 dan komen het volgende tegen.

 

Hier kunnen we lezen dat deze persoon een attestatie (verhuizing naar andere kerkgemeente) krijgt naar Venlo. Hij is ook van het regiment van Gordon. Als we onze zoektocht naar dit regiment voorzetten dan vinden we dat het regiment over heel Nederland is verplaatst gedurende de jaren na zijn indiensttreding. Was dit regiment ook in Hellevoetsluis? In het Kerkboek van Zwartewaal is aangegeven dat bij te Hellevoetsluis in dienst gaat.

 

Op internet is een lijst te vinden van alle regimenten en hun locatie c.q. verplaatsingen. Bovenstaande toont aan dat Generaal Major Gordon (hiervan hebben we een referentie dat hij een Schots Regiment aanvoert) gelegerd was in Hellevoetsluis. Als we de focus houden op dit regiment en achterhalen waar dit regiment de komende jaren was gestationeerd dan vinden we wellicht ook een huwelijk van Jan Teunisz Kwak ergens in de legerplaatsen.

We kunnen het regiment terugvinden onder het referentienummer 675a. Als je hier op zoekt dan vind je websites waar de complete geschiedenis van het regiment is terug te vinden. Zo ook de plaatsen waar dit Regiment gelegerd is geweest. De onderstaande lijst geeft deze verplaatsingen weer.

  • 1772 Brielle/Hellevoetsluis
  • 1773 Venlo
  • 1775 Tholen, Lillo, Scheldeforten/Axel, Philippine, IJzendijke
  • 1776 Bergen op Zoom
  • 1778 Geertruidenberg/Doesburg
  • 1780 Zaltbommel/Tiel
  • 1781 Grave/Venlo
  • 1784 Brielle
  • 1785 Hulst/Sas van Gent
  • 1786 Breda
  • 1787 Muiden, Nieuwersluis/Hoorn
  • 1789 Hoorn
  • 1790 Kampen
  • 1791 Kampen/Zwolle
  • 1794 Kampen, Zwolle/Deventer, Zwolle

 

Hiermee sluiten we dit artikel af. We gaan nu de garnizoen steden nalopen op zoek naar Jan. Tot dusver hebben we hem niet getroffen in Zeeland (gehele periode), Brielle (1784), Hellevoetsluis (1772/1773), Venlo (1781), Geertuidenberg (1778) of Doesburg (1778). Daarnaast hopen we ook de Regiment Administratie te vinden. Ik heb ook gezocht op de website van de Militieregisters maar geen juiste link gevonden d.w.z. een Jan geborgen in Zwartewaal.

Bronnen